Un día para o amor

Creo que os máis sabemos que isto do Día dos Namorados é un invento comercial para sacarlle os cartos á xente. Tamén deberiamos estar precavidos contra a idea do "amor romántico" que tentan vendernos.
 Moi logrado o eslogan dos membros da biblioteca: "No amor hai moito conto"... E na literatura e na vida tamén hai moito amor, e máis que fai falla, pois os humanos precisamos moito amor e moitos coidados para saírmos adiante, xa que somos extremadamente fráxiles.
Sobrecolle o efecto da falta de amor. Estes días lemos no xornal a nova duns pais que guindaron o seu fillo recén nacido ao río Carrión en Palencia. A falta de humanidade é terrible. Xa están no cárcere.
En realidade, en Galicia o día do amor sería antes: o Día da Candeloria, que se di que é cando casan os paxaros. Dise que é a festa da luz, do amor e da amizade, o 2 de febreiro.

Cos meus anos, penso que sei algo sobre o que o amor non é:

- depender doutra persoa; pensar nela e esquecerse de un. O amor debe levar á plenitude de dous, non á dependencia emocional.

- dicir todo o día "Quérote". Máis ben é estar aí cando te precisan.

- regalar bombóns e flores. O refrán di que a ninguén lle amarga un doce, pero tanto bombón e tanto corazonciño xa empalaga un pouco. Hai moito que dar e moito que agasallar. Calquera cousa, un detalle que sabes que lle vai gustar. Ao mellor só darlle apoio nalgunha iniciativa do seu interese.

- controlar ao outro constantemente. Pedirlle contas de todo, afogalo; non deixalo respirar. Non deixarlle gardar os seus segredos e espazos propios. Controlarlle o móbil. Con quen vai, os seus amigos...como viste, que aspecto ten ...

- aferrarse a unha relación que xa non funciona. obrigar a alguén a seguir con un aínda que non queira.

Pero mellor ca min falaron de amor algúns poetas galegos. Poñereivos algunhas mostras.


Por ex. o de Celso Emilio Ferreiro , poeta da Xeración do 36, da poesía de posguerra, "Eu en ti", do que poño  un enlace ao  vídeo de Salvador  Sobral e Ave Rábade, sobre a forza do amor que vén do inicio dos tempos.
Outra versión é a da cantante galega Uxía.

A seguir vai un de Luz Pozo, que presenta un amor sensual. Ela é luguesa, ribadense, membro da Real Academia Galega e  a mellor poeta da Promoción de Enlace, tamén da posguerra, que aínda o ano pasado con 96 anos publicou un libro, Pazo de Tor.

                                                 

                                                                               O PAXARO NA BOCA

                                                                    Os teus paxaros choven miudiño
                                                                    sobre das miñas arbres e tamén
                                                                    sobre destes meus beizos que che cantan.
                                                                    Eu fago conta de que son de terra,
                                                                    na túa beira de aire e peixes louros
                                                                    Recibindo o sabor da túa paisaxe:
                                                                    húmedas aves novas do teu peito.
                                                                   Aquí estou meu amor, aquí me choves.

                                                                            Luz Pozo Garza, O paxaro na boca , 1952

E agora un de Salvador García Bodaño, poeta da Xeración das Festas Minervais, da posguerra.


ESCOITA este silencio, miña amada,

este ámbito de nós onde te sinto,

os corpos enlazados, labirinto

de amores no aire limpo da luzada.

Escoita esta canción arrebatada

que pulsa no meu sangue o vello instinto,

silente paixón, lume que presinto

a arder no escuro val da túa ollada.

Deixa que fique aquí nesta tenrura,

pois o amor é tamén doce estadía

tal que fite a partida de amargura.

Déixame entón, así, nesta alegría

de terte xunto a min, lene dozura

mansa como o clarear do novo día.

S. García Bodaño, Poemas de amor a Xulia

Amais poño un de Antón Avilés de Taramancos, gran poeta do amor, como o anterior da Xeración das Festas Minervais. E un enlace a un comentario do mesmo que fixen noutro blog meu, que aparece na súa última entrada publicada.

                                               PRIMEIRO AMOR, PRIMEIRA MORTE

Todo canto amei perdéuseme contigo:

a luz clara e vibrante da miña xuventude,

os bosques entrañables perfeitos de quietude

onde o vento vivía con un lecer antigo.

Entón era o silencio o meu mellor amigo,

era eu namorado de todo canto vía

vivir era unha leda, fermosa moradía

onde o mencer entraba recendendo a pantrigo.

De súpeto viñeches con esa lonxanía,

caraveliño feble en terra ventureira

e eu abrín outra nova fiestra para o día.

E todo canto amei foi unha lumieira,

foi a fouce tan íntima que de cote se afía

para ceifar dun pulo brutal a primaveira.

E agora, vai algún da poesía actual. Por ex. o de Pilar Pallarés, máis angustiado, sobre o desamor. Esta autora coruñesa acaba de recibir o Premio Nacional de poesía en 2019 polo seu libro Tempo fósil.

Como doe o silencio

cando o amor acaba.

Quedas como estatua de ferro enferruxado

crispada nun adeus

ao fondo do camiño

e eu teño que seguir

(outros brazos agardan).

Quédasme xa moi lonxe,
eu sen ti e ti sen min ao final desta historia
lamentábel.

Como doe o silencio
Non sei como pasou.Foi a tristeza
xuntándose de a poucos,
as palabras non ditas,os rancores calados,
medo,tempo,distancias,
sospeitas que percorreron o peito como eguas,
e agora estás moi lonxe,
irremediábelmente ti,
dos outros,
nada meu.

Como doe o silencio cando morren os días
da paixón e do odio namorado.
Face a face, contemplo as vellas horas

(e ti nelas ,calada-

mente contra os ventos malditos)

e sei que son poeira, restos, nada,

apenas arrepío na caveira dun morto.

Quedas lonxe,moi lonxe,
e eu estou caendo,perdéndome,
abismándome,
como un escuro buzo,
no silencio.
Cando o amor acaba.

Pilar Pallarés: Sétima soidade, 1983

Desde a Biblioteca propúxose ao alumnado, ou a quen queira participar, facer algunha composición que teña por temática o amor, abríndoa a calquera amor, calquera persoa que para eles signifique algo importante. A ver como resulta.

O curso pasado eu fixera esta, que ilustrei cunha foto de curiosas cenorias da miña horta:

Ámame libre

Xuntos, pero non revoltos,
xuntos mais non asfixiados,
 cada un co seu espazo.

Amar non é afogar,
encoller, anular.
Preciso aire para respirar.

Ámote libre,
con plenitude.
Déixote vivir.
Vive!

Ámame libre
para avanzar e soñar,
expandirme, progresar.
Libre!

Deixa vivir e vive!

Como nos ensina a natureza, cada individuo precisa o seu espazo para medrar na vida.

O amor tamén pode ser amor á familia e, en particular, vou poñer un adicado á avoa, de Avilés de Taramancos, que a vincula ás orixes.

Avoa, nai anterga ensumida na terra,
cando mastigo o pan estou bicando
o teu sangue inmortal apodrecido,
o froito do teu corpo semeado: A tua saiva
que através dos séculos renasce.
Doce esterco da vida! Bebo a auga
do cano dos teus ósos cando bebo.
Aniñada nos eidos teces a inconsútil firmeza
do adival que me guia e asegura: Ariadna.
É a túa man a que revive o lume,
pomba escura do tempo na lareira.
De ti provén a áscua e o fermento do canto,
a sillaria na que me sinto forte, o arco
do costelar que afondas, as raíces
minerais que sostentan
do xerme do teu colo, a miña vida.

Antón Avilés de Taramancos, As torres no ar, 1989

Engado, finalmente, unhas coplas da poesía popular que falan da nai. A primeira delas cantábaa miña avoa con moito sentimento, posto que cando ela naceu súa nai morreu de parto.

Miña nai, miña naiciña,

coma miña nai ningunha,

que me quenta a miña cara

coa calorciña da súa.

Outras estrofas son:

Coa calorciña do seu

o meu corpo me quentaba;

deitábame no barrelo

e a biquiños me arrolaba.

E a biquiños me arrolaba

pra que eu durmira calado;

miña nai, miña naiciña,

moito che teño chorado.

Miña nai como é tan pobre,

cando non ten que me dare,

éncheme a cara de bicos

e despois rompe a chorare.